این روزها تاسیس فروشگاه‌های بزرگ مورد توجه سرمایه‌گذاران زیادی قرار گرفته است. فروشگاه‌هایی که مردم بتوانند نیازهای خود را در سطح وسیع و با قدرت انتخاب بالایی رفع کنند. گاهی این فروشگاه‌ها با هدف تمرکز انجام می‌شود. یعنی فروشگاه‌های عظیمی صرفا با هدف ارائه محصولات خاص یک صنعت مانند مد و پوشاک احداث می‌گردند. اما وقتی صحبت از حضور بخش عظیمی از مردم در یک مکان به میان می‌آید مباحث سرگرمی و به‌خصوص غذا نیز مورد توجه موسسین این فروشگاه‌ها قرار ‌می‌گیرد. سال های اخیر مفهومی به نام فودکورت یا فودهال مورد توجه قرار گرفته است. فودکورت‌ها با هدف  این بوجود آمده‌اند تا مردمی که برای خرید به فروشگاه‌ها یا مجموعه‌های تجاری می‌روند مجبور نباشند برای صرف غذا به بیرون از فروشگاه مراجعه کنند. فودکورت شامل چندین مجموعه غذایی از جمله رستوران‌ها، فست فودها و کافی شاپ‌هایی است که انواع غذا و نوشیدنی‌ها را به مردم ارائه می‌کنند و اغلب محیط مشترکی برای نشستن مردم دارند. در این مطلب سعی می‌کنیم بیشتر در خصوص فودکورت با شما صحبت کنیم.

معنی فودکورت (Food court)

فودکورت، به انگلیسی همان Food court ، یا همان سرای غذا، مکانی است که معمولا در مراکز خرید یا مجتمع‌های تجاری یا فروشگاه‌های بزرگ یا برج‌ها احداث می‌گردد که در آن انواع رستوران‌ها و فست فود ها و کافی شاپ ها با تنوع غذایی و نوشیدنی قابل قبولی در یک سالن مشترک به ارائه خدمات غذایی به مردم می‌پردازد. سرویس دهی تقریبا مشترکی بین مجموعه‌های داخل فودکورت از نظر مکان و.. وجود دارد.

در فودکورت که بعضی مکان‌ها به آن فودهال food hall نیز گفته می‌شود فضایی وجود دارد که به این شکل است که در این فضای بزرگ میز و صندلی های بسیاری قرار دارد و دورتادور آن ها مجموعه های متنوع غذایی در برگرفته است. مشتریان به سلیقه خودشان یکی از مجموعه های غذایی و نوشیدنی را انتخاب می‌کند و در ان به صرف آن وعده خود می پردازد. شاید بتوان گفت فودکورت ها به کافه تریاها بسیار شبیه هستند. تنوغ غذایی بالا در فودکورت‌ها باعث می شود مشتریانی با سلیقه و ذائقه های متنوع در نهایت راضی و خشنود باشند.

تاریخچه فودکورت

سوالی که در اینجا ممکن است پیش آید این است که اولین بار فود کورت ها در کجا احداث شدند؟

در ماه مارس سال ۱۹۷۴ بود که در مرکز خرید پاراموس پارک (Paramus Park) در نیوجرسی آمریکا یک مجموعه‌ای شبیه به فودکورت های امروزی ساخته شد. پیش از این نیز تلاش‌های ناموفقی در این زمینه در سال ۱۹۷۱ شده بود اما می‌توان اولین کار موفق در زمینه فودکورت را در همان سال ۱۹۷۴ در مجموعه پاراموس پارک نامید. به گفته موسسین این مجموعه، هدف آن‌ها این بود که مشتریان ناچار نباشند حتی برای کوچک‌ترین کاری از مرکز خرید بیرون روند و سعی می‌کردند تمامی نیاز مشتریان خود را در دل همان مرکز خرید پاراموس پارک مرتفع کنند. پس از موفقیت این طرح افراد دیگری در صدد برآمدند تا همان شیوه را در مراکز خرید خود پیاده سازی کنند.

فودکورت در ایران

در سال های اخیر نیز مشاهده شده راه اندازی فودکورت مورد توجه بسیاری قرار گیرد. در شرکت نرم افزار رستوران سپیدز نیز میبینیم افراد زیادی جهت تجهیز فودکورت های خود تماس می گیرند. البته که یکی از دلایل اصلی رونق زیاد فودکورت ها، افزایش راه اندازی مراکز خرید و تفریحی و حتی برج ها در ایران و به خصوص تهران است. استقبال بسیار زیاد مردم از مراکز خرید باعث شد تا موسسین مراکز خرید، معمولا یکی از طبقات فوقانی خود را به صورت شعبه در اختیار رستوران ها و فست فود و کافی شاپ ها قرار دهند. این روزها اگر در هر برج و مرکز خریدی یک فودکورت دیدید نباید تعجب کنید و حتی برعکس، اگر فودکورتی در مجموعه بزرگی مشاهده نکردید باید متعجب شوید.

فودکورت برج میلاد را برخی به عنوان اولین فودکورت های تاسیس شده میشناسند و البته فودکورت باشگاه انقلاب، فودکورت نگین ظفر، فودرکوت مگا مال، ایران مال، فودکورت راه چوبی و…. جز بهترین فودکورت ها سال های اخیر بوده است.

اجزای هر فودکورت؛ نکته‌هایی که پیش از راه اندازی فودکورت باید بدانید

شاید در حین خواندن این مقاله این فکر در ذهن شما نیز خطور کرده است که در مرکز خریدی که اکنون فودکورت ندارد، فود کورتی راه اندازی کنید و یا اگر رستوران یا فست فود دارید یک شعبه در داخل فودکورت مجتمع تجاری بزرگی اجاره کنید. نکته این است که همانطور که بارها در این مطلب اشاره کردیم فودکورت غرفه های متنوعی دارد تا برای سلیقه و نیازهای متنوع پاسخگو باشد. معمولا هر غرفه در نگاه یک مشتری دارای یک صندوق فروش یا کانتر است که مشتریان منوی مخصوص آن غرفه را مشاهده می‌کنند و سفارش خود را ثبت می کنند. معمولا آشپزخانه ها در پشت این صندوق فروش قرار دارد. مشتری پس از ثبت سفارش منتنظر دریافت می ماند و در فضای اشتراکی بین تمامی غرفه ها منتظر می ماند. برخی از غرفه های خوش ذوق به دلیل شلوغی زیاد فود کورت و امکان عدم دسترسی به مشتری بعد از اماده شدن سفارش، به استفاده از پیجر رستورانی رو آورده اند. مشتری پس از ثبت سفارش، یک پیجر دریافت می کند و در فضای فودکورت منتظر سفارش خود می ماند. پس از آماده شدن سفارش، مشتری از طریق لرزش و صدای پیجر متوجه حاضر شدن غذا یا نوشیدنی خود می شود.

در برخی از فودکورت ها علاوه بر سفارش حضوری، به صورت بیرون بر یا دلیوری هم سفارش غذا ثبت می کنند.

پس اگر تصمیم به راه اندازی فودکورت داشتید بدانید و آگاه باشید که شرط موفقیت یک فودکورت در میزان تنوع و کیفیت غذا و نوشیدنی است. حتی برخی فودکورت ها مرزهای تنوع را بزرگ تر دیده اند و به ثبت سفارش غذاهای چینی و عربی و ترک و دیگر ملل پرداخته اند. یادتان باشد که فودکورت تنها برای ارائه خدمات غذایی نیست و جایی مانند فودکورت رویال سعادت آباد، افراد برای لذت بردن از مکان و کار مراجعه می کنند و در این مکان ها ارائه خدمات کافی شاپ مانند نوشیدنی و کیک و… بسیار جذاب است.

اکنون با این تفاسیر اگر تصمیم به راه اندازی فودکورت گرفته اید بیایید کمی بحث را جزیی تر و حرفه ای تر پیش ببریم. اینجا می خواهیم در خصوص نقشه ی یک فودکورت صحبت کنیم. اینکه چند در صد از فضا باید در اختیار بخش های مختلف قرار گیرد؟

نقشه یا Plan یک فودکورت به چه صورت است؟

به طور کلی در ابتدا باید بیان کنیم که یک استاندار قطعی و مشخص برای فضای داخلی یک فودکورت وجود ندارد. اما در راه اندازی یک فودکورت به بخش های مختلف توجه کرد.

یکی از مهم‌ترین فضاهای فودکورت، فضای پذیرایی مهمانان و چیدمان صندلی هاست. شما باید در نظر بگیرید که اغلب افرادی که برای صرف غذا به فودکورت مراجعه می کنند خانواده هایی هستند که در حال خریدند یا خریدشان به اتمام رسیده است. باید دقت کنید که افراد در تعدادهای ۲ نفره الی چندین نفره ممکن است به فودکورت مراجعه کنند. همچنین نحوه چیدمان میزها و فاصله ان ها از یکدیگر بسیار مورد توجه است. حتی در فودکورت های لاکچری نوع و جنس میزها به دلیل حضور افرادی خاص ممکن است مورد توجه ویژه قرار گیرد.

پس در نظر بگیرید که ممکن است عددی بیش از ۵۰ درصد فضای فودکورت به سالن غذاخوری فودکورت اختصاص یابد. مشاهدات از فودکورت های احداث شده نشان می دهد که چیزی حدود ۴۰ درصد به آشپزخانه و سرویس بهداشتی و انبار اختصاص می یابد و در اندک فضای باقی مانده باید غرفه های مختلف کانتر و فضای ثبت سفارش مشتریان خود را انجام دهند. نکات دیگری که شاید حائز اهمیت است فضای آشپزخانه و هم سطح بودن آن با بخش سفارش گیری و نیروهای خدماتی است. در ضمن هر غرفه ممکن است فضایی را جهت استراحت پرسنل خود در نظر گیرد. در ضمن انباری خشک و منجمد هم ممکن است مورد نیازی غرفه ها باشد.